Tình hình tài chính cá nhân tại Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức. Nguyên nhân chủ yếu đến từ việc thiếu kiến thức tài chính và nguồn lực giáo dục hạn chế. Chuyên gia Lê Minh Nghĩa, Chủ tịch Hiệp hội Tư vấn Tài chính Việt Nam (VFCA), đã nhấn mạnh điều này tại một diễn đàn về phát triển thị trường tài chính cá nhân. Diễn đàn được tổ chức tại TP.HCM vào cuối tuần trước. Ông Nghĩa cho biết, tình trạng thiếu kiến thức khiến người dân khó khăn trong việc đảm bảo tương lai tài chính. Việc đạt được mục tiêu tài chính cũng trở thành một bài toán nan giải. Nguồn thông tin trên mạng về tài chính cá nhân thường không đáng tin cậy. Thông tin lại còn rất sơ sài.
Một khảo sát gần đây tại Hà Nội cho thấy hơn 80% người được hỏi thừa nhận. Họ thiếu quan tâm và kiến thức về tài chính cá nhân. Điều này dẫn đến việc họ không được trang bị đầy đủ để đưa ra quyết định tài chính sáng suốt. Họ thiếu kiến thức cơ bản về lập ngân sách, tiết kiệm, đầu tư và quản lý nợ. Hậu quả là, người dân không có khoản dự phòng khẩn cấp. Họ không có kế hoạch nghỉ hưu hiệu quả. Và cũng không tích lũy được tài sản bền vững. Ông Nghĩa cảnh báo, thiếu kiến thức tài chính còn khiến người dân dễ bị lừa đảo.
"Nếu không hiểu rõ về các khái niệm và thực hành tài chính, nguy cơ rơi vào bẫy tín dụng đen là rất cao," ông nói. "Người dân cũng có thể gặp khó khăn trong việc phân biệt các sản phẩm tài chính khác nhau. Ví dụ như tiết kiệm ngân hàng và mua trái phiếu doanh nghiệp. Hoặc sản phẩm tiết kiệm linh hoạt và bảo hiểm nhân thọ. Điều này dẫn đến quyết định đầu tư sai lầm."
Chuyên gia Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính - Tiền tệ Quốc gia, cho rằng việc lập kế hoạch tài chính cá nhân vẫn còn hạn chế. Khả năng quản lý nợ, sự hiểu biết và kiến thức về lập kế hoạch tài chính cá nhân cần được cải thiện. Ông Lực đề xuất tăng cường giáo dục tài chính. Cụ thể là đưa giáo dục tài chính vào chương trình học đường. Phát triển các chương trình đào tạo dành riêng cho người trưởng thành. Chẳng hạn như hội thảo, seminar và nền học trực tuyến. Những sáng kiến này sẽ cung cấp cho mọi người kiến thức và kỹ năng thực tế. Giúp họ quản lý tài chính cá nhân hiệu quả.
Ngoài ra, Chính phủ nên đóng vai trò tích cực. Thúc đẩy kiến thức tài chính và bảo vệ người tiêu dùng. Bằng cách thực hiện các chính sách và quy định. Đảm bảo thực hành đạo đức. Bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng. Ông Nghĩa cũng đề xuất các cơ quan quản lý cần tăng cường giám sát. Thường xuyên xem xét hoạt động của các cố vấn và tổ chức tài chính. Nhằm đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn đạo đức.
Các chuyên gia cũng khuyến nghị đưa ra các ưu đãi và lợi ích về thuế. Khuyến khích văn hóa tiết kiệm và lập kế hoạch tài chính dài hạn. Ví dụ, giảm thuế cho những người tham gia kế hoạch hưu trí. Hoặc dành một phần thu nhập để tiết kiệm. Những ưu đãi này sẽ thúc đẩy mọi người. Ưu tiên tương lai tài chính của họ. Phát triển thói quen tiết kiệm lành mạnh. Hợp tác với các nhà tuyển dụng cũng đóng vai trò quan trọng. Trong việc thúc đẩy lập kế hoạch tài chính cá nhân. Các công ty có thể hợp tác với các tổ chức tài chính. Cung cấp các chương trình và giáo dục về tài chính cho nhân viên. Bằng cách kết hợp sức khỏe tài chính vào nơi làm việc. Nhà tuyển dụng có thể trao quyền cho nhân viên. Giúp họ đưa ra quyết định tài chính sáng suốt. Giảm bớt căng thẳng tài chính. Và tạo ra một lực lượng lao động an toàn tài chính hơn.
